We hebben allemaal voldoende kwalitatieve slaap nodig om ons lichaam en onze geest te kunnen laten herstellen van alle indrukken en activiteiten van de dag. Hoeveel slaap je nodig hebt kan per persoon verschillen. Maar als je te weinig of slecht slaapt, gaat je immuunsysteem achteruit, en kun je zowel lichamelijk als geestelijk klachten krijgen.
Een keertje (of een paar nachten) slecht slapen kan natuurlijk iedereen overkomen, maar als het langere tijd of zelfs structureel is, dan gaat dat ten koste van je gezondheid en je functioneren.
Er zijn diverse aspecten die je slaap en slaappatroon kunnen beïnvloeden. En gelukkig zijn dit veelal ook dingen waar je zelf iets aan kunt doen. Zonder te pretenderen compleet te zijn, want er kunnen natuurlijk ook echt medische oorzaken meespelen. Dus… ervaar je echte slaapproblemen, ga dan ook absoluut naar de huisarts en laat je eventueel doorverwijzen.
Maar onderstaande tips zijn zeker de moeite van je aandacht waard:
Ontspanning & beweging
In de huidige tijd gaan we vaak maar door, door, door. Nemen we niet de tijd om ‘af te schakelen’ in de avond, want ja, er staat nog zo veel op ons lijstje. Of proberen we te ontspannen door op onze telefoons te scrollen of de avond voor de tv door te brengen (en ja, ook ik doe dat af en toe nog steeds… en soms te veel). Daarbij hebben we tegenwoordig veel zittend werk, brengen we veel tijd door achter een computerscherm of werken we veel met ons hoofd, maar bewegen we verder (te) weinig. Terwijl juist die fysieke inspanning gedurende de dag (niet net voor het slapen gaan!) zo belangrijk is voor een goede nachtrust.
Herkenbaar?
Kijk eens hoe je gedurende de dag meer beweging kunt krijgen en (op een andere manier) kunt ontspannen. Maak een extra wandeling, dans door de kamer… Lees ’s avonds op die bank eens een boek (nee, niet dat studieboek, maar een boek ter ontspanning) of neem een warme douche of bad (met een essentiële olie erin misschien?). En probeer die rustmomentjes ook eens overdag te pakken. Elk uur een paar minuutjes echte pauze om te dagdromen of even naar een bloemetje te staren? Zodat die boog in ieder geval niet altijd maar gespannen blijft staan.
Hoe kun jij verandering brengen in dit stukje van je leven?
Waar ‘voed’ je je mee?
We weten allemaal wel wat gezonde voeding is, en wat niet zo goed is voor ons lichaam. En toch… vallen velen (ja, ik ook zoals je hierboven las) soms in die valkuil. Te weinig verse groente en fruit (voor de broodnodige vitamines en mineralen), gezonde vezels (zodat onze darmen goed schoon blijven), eiwitten (voor onze spieren), etc. En te veel suikers, koffie en alcohol (want ja, je moet toch door!), en te laat of te veel eten, zodat je spijsverteringssysteem ’s avonds en ’s nachts flink aan de slag moet. Ik denk dat dit een open deur is, die jij als bewuste lezer al lang weet.
Maar realiseer je je ook dat je via je huid en je luchtwegen ook ‘voeding’ binnen krijgt? Alles wat je op je huid smeert, of wat via je ademhaling binnenkomt. Vaak zijn dat chemicaliën en synthetische stoffen die je hormoonstelsel kunnen verstoren, terwijl je hormonen zo belangrijk zijn bij alle lichaamsprocessen, inclusief de kwaliteit van je slaap.
Dus… wat zou je hier in kunnen verbeteren?
Een gezonde slaapomgeving en ritme
Uiteraard is de omgeving waarin je slaapt ook van belang. Is je slaapkamer goed geventileerd, schoon, rustig en donker? Slaap je op een bed (met een kussen) wat je lichaam goed ondersteund? Heb je een regelmatig slaap-waak ritme, dus ga je op ongeveer dezelfde tijd naar bed (niet te vroeg, maar zeker ook niet te laat) en sta je op ongeveer dezelfde tijd weer op (ook in het weekend?)?
Allemaal zaken die je slaappatroon kunnen beïnvloeden. Hoe zit dat bij jou?
Extra ondersteuning
Er zijn nog veel meer factoren die je slaap kunnen beïnvloeden, en soms… heeft slecht slapen ook iets met erfelijkheid te maken. Gelukkig kun je nog een aantal dingen doen om je te helpen bij een goede nachtrust.
Maak je niet te druk!
Niet als je moeite hebt met inslapen, en niet als je ’s nachts vaak wakker wordt. Voor inslapen is ontspanning en rust nodig, en iedereen wordt ’s nachts af en toe wakker. Het wordt pas vervelend als je er over na gaat denken, of je best gaat doen om (weer) in slaap te komen. Dan worden je hersenen actief, en dat werkt uiteraard averechts. Dus accepteer even dat je (nog) wakker bent, realiseer je dat dat voor iedereen min of meer normaal is, maar blijf rustig en ontspannen liggen… Je lichaam rust dan sowieso uit, en je geest volgt vanzelf…
Kijk eerst wat bovenstaande tips je nog kunnen brengen.
Breng stap voor stap verandering aan, en weet dat elke dag een nieuwe is. Verandering kost tijd, en gaat vaak met vallen en opstaan. Wees dan ook lief voor jezelf (dat helpt ook te ontspannen).
- En ja… natuurlijk zijn er ook diverse essentiële oliën en supplementen die je kunnen ondersteunen.
Omdat iedereen anders is, en ook anders reageert op een olie, kan het soms even zoeken zijn welke olie voor jou werkt. Er zijn diverse ‘kalmerende’ oliën, zoals bijvoorbeeld lavendel, clary sage (scharlei), bergamot en roomse kamille.
Essentiële olie en slaapondersteuning
Lavendel en kamille kennen we allemaal wel als ontspannend. Echt van die ‘oma-weetjes’. Maar hoe komt dat nou? Dat heeft te maken met de chemische samenstelling van deze planten, de structuur in de celletjes, op molecuul- en atoomniveau, om het maar zo te zeggen. Al de hierboven genoemde planten bevatten onder andere linalool en linalyl acetaat, en deze stofjes ondersteunen o.a. bij het in slaap vallen en bij het doorslapen.
Het voert te ver om dieper op deze scheikunde in te gaan, maar dat is wel hoe – in het algemeen – essentiële oliën werken… De stofjes in de olie, die je inademt, inneemt of die via de huid je lichaam binnen komen, hebben een interactie hebben met andere stofjes in ons lichaam. En dat heeft effect op onze lichaamssystemen.
Terug naar slaap en essentiële oliën. Er zijn veel mogelijkheden om met een essentiële olie je gezonde slaap te ondersteunen. Want er zijn vele planten en oliën die in meer of mindere mate linalool en linalyl acetaat bevatten.
Mijn top 5 essentiële slaap-oliën
Lavendel
Een drupje op mijn kussen en onder mijn voeten. Gewoon, omdat ik het zo lekker vind. En ja, omdat het ontspant…. Ook heerlijk in een avondbad, samen met wat epsomzout (bitterzout) en de aromatouch olieblend of een andere olie naar keuze
Serenity
Een mix van diverse oliën, waaronder lavendel, marjolein, ylang ylang, kamille en sandelhout. Oliën die je gronden, en lichaam en geest ontspannen. Deze olie gebruik ik in de diffuser (soms alleen, soms gecombineerd met een of twee andere oliën). De olie is alleen voor topisch of aromatisch gebruik. Maar dõTERRA heeft ook een Serenity softgel, die je voor het slapen gaan kunt innemen. Deze heeft een andere samenstelling (met oa lavendel, kamille, citroenbalsem en passiebloem), en kan helpen te ontspannen om makkelijker tot een diepere slaap te komen. Voor mij is dit een sleutel gebleken bij beter slapen.
Roomse kamille
Deze olie werkt ontspannend, kalmerend en verzachtend, zowel voor je lichaam als voor je hoofd… Ik was zo’n denker, bleef maar malen. Kamille thee in de avond en kamille in m’n diffuser (en in een rollermix voor onder mijn voeten voor ik naar bed ga)… Ik zweer er bij!
Vetiver
Deze grassoort met lange stevige wortels zorgt voor gronding. Zit je te veel met je gedachten in het verleden of in de toekomst, of draaf je maar door in je gedachten, dan kom je met een druppel vetiver onder je voeten al snel terug naar je lichaam in het hier-en-nu. Zodat je daarna rustig kunt ontspannen om in slaap te vallen.
Calmer
Deze roller uit de kids-lijn is klaar voor gebruik en qua werking lijkt hij op serenity, maar de blend bevat andere ingrediënten. Deze mix van o.a. lavendel, boeddha hout en kamille bevordert rust en kalmte gedurende de dag en helpt bij het ontspannen van lichaam en geest voor de nacht. De oliën zijn al verdund met gefractioneerde kokosolie, en daarom ook perfect voor een avondritueel met kinderen.
En verder…
Andere oliën die ik vaak gebruik in mijn ‘slaap-rollers’ of diffuser blend in de slaapkamer zijn bergamot, clary sage (scharlei), cedarwood, spikenard (nardus) en wild orange. Allemaal hebben ze hun eigen effect op slaap, slapeloosheid en doorslapen. Vaak kies ik intuïtief een combinatie, maar afhankelijk van de situatie zet ik ze ook gericht in. Zo is bijvoorbeeld clary sage voor mij gerelateerd aan hormonen (ja, vooral die vrouwelijke schommelingen), en wild orange bijvoorbeeld aan humeur.
Wat ik al aangaf, er zijn veel oliën die kunnen ondersteunen bij slaap, en voor iedereen kan de oplossing anders zijn. Daarbij is ook geen dag hetzelfde… Kijk daarom wat er speelt, en pas daar eventueel je olie op aan.
Meer weten? Maar een afspraak voor een 1-op-1 kennismaking met de oliën (en met mij) of neem deel aan een kennismakingsworkshop.